بیانات در دیدار جمعی از مدال‌آوران المپیادهای علمی

بسم الله الرّحمن الرّحیم

خلاصه بیانات در دیدار جمعی از مدال‌آوران المپیادهای علمی

26 خرداد 1403

ارزش جوانان و نقش آن‌ها در پیشرفت کشور

خیلی خوش آمدید. دیدار جوان‌های برجسته و نخبه و آماده‌ی کار، برای هر انسانی شادی‌آور و خرسندکننده و امیدوارکننده است. بنده به جوان‌ها خیلی اعتقاد دارم. خیلی‌ها درست نمی‌توانند درک کنند ارزش انگیزه‌های جوان و جوانی را؛ این‌ها خیلی امیدی به جوان‌ها ندارند. بنده خیلی امیدوارم به جوان‌ها. اوّلاً شماها یک ثروتید برای کشور؛ مجموعه‌ی جوان، بخصوص جوان نخبه، واقعاً برای کشور یک ثروت است.

ارزش نخبه خیلی متفاوت با ارزش مدال است، ارزش نخبه خیلی بالاتر از این حرف‌ها است. شما می‌توانید تاریخ را عوض کنید. متأسّفانه مطالعات تاریخی شماها کم است؛ غالباً مطالعات تاریخی جوان‌ها کم است. اگر تاریخ بخوانید، می‌بینید که تاریخ فرازونشیب‌هایی دارد و کشور ما که مرکز تحوّلات گوناگون تاریخی است، یک جاهایی واقعاً بکلّی کأنّه از روی نقشه پاک شده؛ یعنی وضع کشور این‌جوری بوده. بعد، شما می‌بینید که ناگهان ــ بعد از یک برهه‌ای؛ حالا متفاوت است ــ همین موجودی که در واقع نیست شده بود، آن‌چنان شکوهی پیدا می‌کند، آن‌چنان عظمتی پیدا می‌کند که وقتی نگاه می‌کنید، می‌بینید عامل انسانی در اینجا مؤثّر بوده. در «عامل انسانی»، مطلقاً نباید ذهن انسان برود به سیاست و سیاسیّون و حکّام و زمامداران؛ نه، عامل انسانی علمی، فکری، اخلاقی و معنوی این عوامل بوده و کشور با این‌ها اوج گرفته.

تأثیر استعمار و انقلاب

از دوره‌ای که استعمار در کشور ما وارد شد، کشور رو به انحطاط و سقوط رفت؛ فرهنگ ما را بردند، از رشد علمی ما را محروم کردند، از لحاظ فهم سیاسی و انگیزه‌ی سیاسی ما را در مراحل خیلی پایین و پست نگه داشتند، تا انقلاب شد. انقلاب در کشور جهش ایجاد کرد. جهش‌های انقلاب جهش‌های واضح و روشنی است؛ شما در زمینه‌ی سیاسی، علمی، فنّاوری و اخلاق اجتماعی این جهش را می‌بینید. انقلاب را چه کسی به وجود آورد؟ نیروی انسانی، عمدتاً هم جوان. نقش نیروی انسانی این است. و هر چه این جوان بیشتر اهل فکر و اهل تصمیم و عزم راسخ باشد، این تأثیر عمیق‌تر و بیشتر خواهد شد.

دعای کمیل و نقش جوانان

در دعای کمیل می‌خوانید: قَوِّ عَلىٰ‌ خِدمَتِکَ‌ جَوَارِحی خب جوان جوارح محکم‌تری دارد وَ اشدُد عَلَى العَزیمَةِ جَوانِحی قدرت تصمیم‌گیری در جوان بیشتر است. تا آخر جوان این‌جوری است. شماها می‌توانید کشور را تغییر بدهید، می‌توانید در جهت خوب حرکت بدهید. منتظر هم نمانید که یکی مثل من به شما بگوید برای رفع نگرانی‌ها چه‌کار کنید؛ فکر کنید، راه را پیدا کنید، اجتماع کنید، همکاری کنید، همفکری کنید و برای رفع موانع، راه پیدا کنید. به نظر من، شماها خیلی کار می‌توانید انجام بدهید.

نکات مهم برای جوانان نخبه

من دو نکته یادداشت کرده‌ام که به شما بگویم. یک نکته‌اش این است که نخبگی یک جریان است، یک نقطه‌ی ثابت نیست. این‌طور نیست که بگوییم حالا که ما نخبه شده‌ایم، قضیّه دیگر تمام شد؛ این شروع کار است، شروع یک جریان است. باید در این جریان پیش بروید. در زمینه‌ی علم، در زمینه‌ی فنّاوری، در زمینه‌ی گسترش اخلاقیّات و معنویّات باید کار کنید، تلاش کنید. یک مقدار عمده‌ای به عهده‌ی خودتان است، یک مقدار عمده‌ای هم به عهده‌ی مسئولین است.

حرکت علمی و جهش علمی در کشور

یک نکته‌ی دیگری که به نظرم مهم است، این است که کشور ما از حدود سال ۱۳۸۰ یک حرکت علمی را، یک جهش علمی را شروع کرده. به طوری که آمارهای جهانی نشان می‌داد که ما در سرعت پیشرفت علمی، چندین برابر متوسّط جهانی داریم پیشرفت می‌کنیم. البتّه من همان وقت هم بارها گفتم سرعت پیشرفت نکته‌ی بسیار خوبی است، نکته‌ی مهمّی است، امّا نکته‌ی اصلی نیست، برای خاطر اینکه خود پیشرفت باید اتّفاق بیفتد.

ما چون عقب‌ماندگی داشته‌ایم، حالا اگر همین‌طور در پیشرفت سرعت داشته باشیم، تازه می‌رسیم به وسط راه، به جلو نمی‌رسیم؛ ما باید به خطّ جلو و به خطّ مقدّم برسیم. این از سال ۸۰ شروع شده، امّا این چند سال آخر دهه‌ی ۹۰ یک مقداری افت پیدا کردیم. باز در این دو سه ساله یک حرکتی پیدا شده، منتها این حرکت کافی نیست؛ احتیاج داریم به یک خیزش علمی. شماها در این زمینه می‌توانید واقعاً کار کنید، می‌توانید مؤثّر باشید.

اهمیت استقلال سیاسی و نقش سیاست

سیاست هم در این زمینه‌ها تأ‌ثیرگذار است؛ یعنی همان‌طور که اشاره کردم، وقتی که سیاست انگلیس‌ها در کشور حاکم شد که البتّه اواخر، آمریکایی‌ها آن را ادامه دادند ــ خیلی به ضرر کشور تمام شد. الان هم ما یک استقلال سیاسی‌ای خوشبختانه داریم؛ یعنی ایران، جمهوری اسلامی، نسبت به مسائل کلّی دنیا دارای منطق و دارای حرف و دارای جایگاه مشخّصی است. ما در قضیّه‌ی فلسطین حرف داریم، در قضایای آمریکا حرف داریم، در مسائل دنیا مثل مسئله‌ی نظم نوین جهانی حرف داریم، در قضایای دنیا حرف داریم؛ ممکن است خیلی‌ها قبول نکنند، امّا بالاخره روی این حرف حساب می‌کنند. این استقلال است؛ این را نباید از دست بدهیم. حالا هر دولتی که سر کار می‌آید، یکی از مسائل مهمّش باید این باشد که این استقلال سیاسی را که خوشبختانه به وجود آمده، ما حفظ کنیم.

اهمیت انتخابات و مشارکت

یکی از دوستان اشاره کردند به مسئله‌ی انتخابات، انتخابات خیلی مهم است و در درجه‌ی اوّل هم مشارکت مهم است. هر چه می‌توانید تلاش کنید که مشارکت افزایش پیدا کند. بعد هم نگاه کنید ببینید چه کسی به ملاک‌های انقلاب نزدیک‌تر است و توانایی کار در جهت ملاک‌های انقلاب را دارد. امیدواریم ان‌شاءالله خدای متعال آنچه صلاح این کشور و صلاح این ملّت است، به‌آسانی و بی‌دغدغه پیش بیاورد.

والسّلام‌ علیکم‌ و رحمة الله